به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از ایرنا، بیست و سوم تیرماه 1394 توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در وین اتریش بین جمهوری اسلامی ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 (پنج عضو ثابت شورای امنیت ملل متحد شامل چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا به همراه آلمان) منعقد و از بیست و هفتم دیماه پارسال اجرا شد.
در سال های گذشته اعمال تحریم های اقتصادی در بخش های مختلف موانعی را ایجاد کرد که این محدودیت ها بویژه در بخش صنعت، معدن و تجارت روی شاخص های مهم اقتصادی مانند نرخ رشد اقتصادی و اشتغال تاثیر داشت.
** رویکرد جدید دولت به بخش خصوصی**
با آغاز مذاکرات هسته ای رفت و آمد هیات های اقتصادی آرام آرام کلید خورد و از دیماه پارسال با اجرای برجام اجرای رنگ و بوی عملیاتی به خود گرفت؛ چنانچه پارسال 64 هیات تجاری متشکل از 837 نفر از 28 کشور دنیا وارد کشور ما شدند که نسبت به سال 1393 افزایش سه برابری داشت.
همچنین هیات هایی متشکل از فعالان اقتصادی جمهوری اسلامی ایران به کشورهای دیگر رفتند که در یکی از آخرین نمونه های آن، ماه گذشته هیاتی 60 نفره از فعالان اقتصادی ایران به سرپرستی وزیر امورخارجه به لهستان، فنلاند، سوئد و لتونی سفر کرد. در حاشیه این سفر، چندین تفاهمنامه و قرارداد همکاری امضا شد.
به باور صاحبنظران، از آنجا که وزیر امورخارجه در این سفر 60 فعال اقتصادی را آن هم نه از مجموعه های شبه دولتی و خصولتی، بلکه از بخش خصوصی واقعی با خود همراه کرد، می توان این اقدام را نتیجه رویکرد جدید دولت به طور عام و وزارت امورخارجه به طور خاص دانست.
** 30 قرارداد و تفاهمنامه همکاری در بخش صنعت، معدن و تجارت**
در یک سال گذشته 30 قرارداد و تفاهمنامه برای همکاری با طرف های خارجی در بخش صنعت، معدن و تجارت به امضا رسید و به این ترتیب همکاری های گسترده ای در زمینه صنعت خودرو، معدن، صنایع معدنی، بازرگانی، لوازم خانگی، الکترونیک و به طور کلی سرمایه گذاری های مشترک آغاز شد.
این تفاهمنامه ها و قراردادها به شرح زیر است:
1. سرمایه گذاری مشترک ایران خودرو و پژو به صورت 50-50 به منظور تولید خودروهای جدید.
2. تفاهمنامه شرکت آی.اف.پی.ان (Ifpn) با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در زمینه ارتقای کیفیت موتورهای خودرو.
3. تفاهمنامه شرکت اکسنت (Axent) با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در زمینه ارتقای کیفیت سوخت های بنزین و گازوییل پالایشگاه ها.
4. تفاهمنامه شرکت (Vallourec) با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در زمینه تولید لوله های بدون درز.
5. تفاهمنامه شرکت سافرگاز (Sofregaz) با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در زمینه اجرای مشترک پروژه بازیابی گازهای نسوخته (فلر).
6. سرمایه گذاری 100 درصدی شرکت دانیلی برای طراحی و تولید تجهیزات صنایع فولاد.
7. مشارکت شرکت ایمیدرو با شرکت SMS INNSE به صورت 40-60 سرمایه گذاری مشترک در ایجاد کارخانه تولید لوله های بدون درز.
8. همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) با شرکت دانیلی به صورت 40-60 به منظور سرمایه گذاری مشترک در ایجاد طرح تولید کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی.
9. مشارکت شرکت ایدم با ای.وی.ال (AVL) اتریش برای نوسازی تاسیسات کنترل کیفی و اندازه گیری.
10. همکاری شرکت ایران خودرو دیزل و شرکت ایدم با شرکت دایملر بنز، به صورت 49-51 به منظور تولید انواع موتور دیزلی و گازسوز برای کامیون و اتوبوس.
11. مشارکت شرکت یاوران خودرو شرق با شرکت مان (MAN) آلمان برای تولید کامیون و اتوبوس.
12. همکاری شرکت های سام الکترونیک، تکوین الکترونیک و سامسونگ به منظور انتقال فناوری تولید لوازم خانگی.
13. همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و POSCO Daewoo به منظور همکاری در منطقه پارسیان.
14. سرمایه گذاری مشترک سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و پوسکو در توسعه صنعت فولاد.
15. سرمایه گذاری مشترک شرکت پارس کوهان دیار پارسیان و شرکت پسکو در انتقال فناوری و ایجاد واحد فولادی در چابهار.
16. سرمایه گذاری مشترک شرکت فولاد کاویان پاسارگاد و شرکت پسکو در ساخت نیروگاه 500 مگاواتی همراه با انتقال فناوری.
17. همکاری مشترک شرکت نگین مکران و شرکت دوسان (Doosan) برای انتقال فناوری و ایجاد تاسیسات مربوط به پروژه های مکران.
18. همکاری شرکت گلدیران و شرکت ال.جی الکترونیک (LG Electronic) به منظور انتقال فناوری تولید لوازم خانگی.
19. همکاری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) با شرکت ال.جی.آی (LGI) به صورت انتقال فناوری در طراحی، نمونه سازی و تولید خودرو برقی.
20. سرمایه گذاری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) با شرکت دایلم موتور (Daelim Motor) برای انتقال فناوری و تولید موتورسیکلت برقی.
21. سرمایه گذاری مشترک ایزوایکو و Daewoo Ship Building در انتقال فناوری و توسعه یارد ایزوایکو و انجام پروژه های کشتی سازی و تعمیر.
22. همکاری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و بانک توسعه کره جنوبی در انجام سرمایه گذاری های مشترک و فاینانس پروژه ها.
23. سرمایه گذاری مشترک شرکت Fincantieri با شرکت ایزوایکو در زمینه تکمیل و بهره برداری از حوضچه خشک.
24. سرمایه گذاری مشترک شرکت گلدن گروپ (Golden Group) با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در زمینه شیرآلات کنترلی.
25. همکاری شرکت تکنام (Tecnam) با شرکت توسعه پرواز یزد به صورت انتقال فناوری در زمینه ساخت هواپیماهای کوچک آموزشی و تاکسی هوایی.
26. همکاری شرکت سایپم (Saipem) با شرکت سرمایه گذاری غدیر به صورت EPCF در زمینه ساخت پالایشگاه نفت با ظرفیت 120 هزار بشکه در روز.
27. تفاهمنامه شرکت Alstom با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در زمینه تولید واگن های مسافری و مترو.
28. تفاهمنامه شرکت فایوس (Fives) با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در زمینه تولید آند آلومینیوم.
29. تفاهمنامه شرکت CNRS با سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران برای توسعه دانش زمین شناسی و مطالعات مربوط.
30. تفاهمنامه شرکت BRGM با سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران برای انتقال دانش فنی اکتشاف عناصر نادر خاکی.
به عبارتی می توان گفت این قراردادها و تفاهمنامه ها مهمترین سندهای همکاری دوجانبه ای به شمار می رود که در طول یک سال گذشته و پس از توافق هسته ای امضا شده است.
همچنین افزون بر امضای قراردادها و تفاهمنامه ها، هنوز مذاکراتی از زمان اجرای برجام تاکنون ادامه دارد.
** فرجام سخن**
می توان گفت توافق هسته ای و اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، زمینه را برای دور تازه همکاری شرکت های داخلی و خارجی فراهم کرد.
برای نمونه با اجرای برجام، «شرکت پژو» به عنوان طرفِ مذاکره ایران خودرو معرفی شد و از آنجا که زمینه همکاری ها پیش از اجرای برجام آماده شده بود، قرارداد ایران خودرو و پژو در کوتاه ترین زمان به امضا رسید.
اکنون این همکاری به نقطه ای رسیده که پس از تاسیس شرکت مشترک، تجهیز سایت آغاز شده است تا اسفندماه امسال نخستین محصول این همکاری مشترک (خودرو 2008) به بازار عرضه شود.
همکاری برای واردات خودروهای تجاری و سواری بنز، مذاکره برای معرفی محصولات جدید ژاپنی از سوی بهمن موتور، معرفی پنج محصول جدید رنو در ایران خودرو و سایپا و همچنین همکاری سایپا و سیتروئن در سایت سایپا کاشان از دیگر مذاکراتی است که بخشی از آنها در مرحله نهایی قرار دارد و بزودی به امضای قرارداد می انجامد.
نهال یک ساله توافق هسته ای که از زمان اجرای آن 6 ماه می گذرد، اکنون به بار نشسته است؛ البته همانطور که انتظار می رفت هنوز تا رفع همه موانع تحریم فاصله است.
گرچه برای گشایش همه درهای بسته 6 ماه زمان کافی نیست، امضای 30 تفاهمنامه و قرارداد در کنار مذاکراتی که در مراحل نهایی قرار دارد، کارنامه صنعت، معدن و تجارت را در یک سالگی دستیابی به توافق هسته ای مثبت نشان می دهد.