به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از ایرنا، تحریم‌ها همواره ابزاری مهم و غیرعادلانه در دست کشورهای قدرتمند علیه دیگران بوده است. جمهوری اسلامی نیز با این مقوله غریبه نیست و همیشه هدف این تحریم‌ها قرار گرفته است. به ویژه از سال ۱۳۹۰ به بعد تحریم‌های اعمالی علیه کشورمان وارد فاز جدیدی شد و به منظور اعمال فشار حداکثری بر ایران، تحریم اقلام راهبردی و استراتژیک صنعت نفت و گاز با جدیت در دستور کار قرار گرفت. در این وضعیت باید مدیران صنعتی و مسئولین کشور برای حل این مشکل بزرگ، اقدامی خلاقانه و مقابله‌ای هدفمند ترتیب می‌دادند.

با تشدید تحریم‌ها در سال ۱۳۹۷ و خروج ترامپ از برجام، کارگروه تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شکل گرفت. برنامه این بود که حرکت به سوی بومی‌سازی و تولید بار اول اقلام راهبردی صنایع کشور با تکیه بر توان داخلی در دستور کار قرار بگیرد. در این ارتباط استفاده از دانش شناسایی شده شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح کشور و همچنین شناخت دقیق صنعت با استفاده از داده‌های تولیدی توسط خود صنایع مدنظر بود تا در نهایت به سمت داخلی سازی این اقلام راهبردی گام برداریم.

از طرفی تولید بار اول ذیل شورای عالی امنیت ملی شکل گرفته بود و قانون پشتیبان نداشت. از این جهت با پیگیری معاونت علمی ‌و فناوری رییس جمهوری و در قالب ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش بنیان آیین‌نامه اجرایی برنامه تولید بار اول توسط دولت ابلاغ شد و حالا دیگر دانش‌بنیان‌ها با یک پشتوانه بسیار قوی قانونی ‌می‌توانند محصولات بومی‌سازی شده خود را به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی عرضه کنند.

«شهریار حیدری» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با ایرنا، با اشاره به این موضوع که خودکفایی و عدم وابستگی به دیگر کشورها برای کشور اهمیت حیاتی دارد، اظهار کرد: تولید تجهیزات و ماشین‌آلات راهبردی و استراتژیک در صنعت نفت و گاز علاوه بر اینکه برای کشورمان نفع مادی دارد، به لحاظ استراتژیک و امنیتی نیز دارای اهمیت است.

وی افزود: باید حتی الامکان به سمت خودکفایی حرکت کنیم و از وابستگی خود به دیگران بکاهیم. با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و به ویژه نیروهای جوان و توانمند باید به سمت تولید اقلام راهبردی و استراتژیک صنایع بزرگ حرکت کنیم.

این نماینده مجلس تاکید کرد: الآن کشورهای دنیا در زمینه صنایع سنگین از فنّاوری‌های پیشرفته‌ای برخوردارند و ما نیز پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم. یقیناً با ادامه همین روندی که در پیش گرفته‌ایم می‌توانیم در بسیاری از زمینه‌ها به خودکفایی برسیم.

حیدری ادامه داد: کشورهای دنیا مانند دانه‌های زنجیر به یکدیگر مرتبط هستند. برخی کشورها از فنّاوری‌ای که در اختیار دارند به عنوان یک ابزار علیه کشورهای دیگر استفاده می‌کنند و به همین دلیل دستیابی به فنّاوری‌های روز دنیا اهمیت دارد. طی چند دهه گذشته مرتباً غرب و آمریکا از این ابزار علیه کشورمان استفاده کرده‌اند. تنها راه گریز از وابستگی این است که به با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و دانش بنیانی به سمت خودکفایی حرکت کنیم.

وی گفت: تاکنون پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشته‌ایم و فروش کاتالیست به روس‌ها، نوسازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی و افزایش تولید در پارس جنوبی با استفاده از دستاوردهای دانش بنیانی نمونه‌هایی از این موفقیت‌ها هستند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌ها در کشور ما زیرساخت انرژی است. هر کشوری که از فنّاوری‌های بالاتری برخوردار باشد می‌تواند از منابع انرژی بیشتری بهره‌مند شود. به ویژه دستیابی به اقلام استراتژیک و ماشین‌آلات و تجهیزات با فناوری بالا برای بهره‌برداری از میادین مشترک اهمیت زیادی دارند.

حیدی بیان کرد: از آنجایی که کشورمان تحریم است و نمی‌تواند به تجهیزات خارجی دسترسی داشته باشد، باید به سمت خودکفایی در این زمینه‌ها حرکت کنیم. اقدامات خوبی در ارتباط با دانش بنیان شدن صنایع نفت و گاز کشور انجام شده است و باید این اقدامات استمرار پیدا کند.

وی با بیان اینکه علم در دنیا به سرعت در حال رشد است و نباید از آن عقب بمانیم، گفت: ما در سایه تلاش‌های دانش بنیانی توانستیم به نوسازی برخی پالایشگاه‌ها در ونزوئلا و کشورهای دیگر بپردازیم و این‌ها تجربه‌های خوبی است؛ اما مهم است که تلاش‌ها ادامه پیدا کند و با جدیت بیشتری به سمت دانش بنیان کردن صنعت نفت و گاز کشور گام برداریم.

این نماینده مردم در مجلس تاکید کرد: علم گستره وسیعی دارد و طی سال‌های اخیر با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در زمینه خودکفایی در حوزه‌های علمی به دستاوردهای خوبی دست یافته‌ایم. وزارت نفت نیز دانش بنیان کردن این صنعت را در دستور کار قرار داده و این روند باید توسط دیگر وزارتخانه‌ها نیز دنبال شود.

حیدری افزود: دستیابی به فناوری‌های روز دنیا و تولید تجهیزات و اقلام راهبردی و استراتژیک به تولید قدرت برای کشور منجر می‌شود. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این زمینه قدم‌های مثبت و خوبی برداشته است و باید این روندها دنبال شود.

وی گفت: برخی ضعف‌ها در زمینه حمایت از دانش‌بنیان‌ها وجود دارد که باید با حمایت جدی دولت و مجلس رفع شود. مثلاً تأمین بودجه برای حمایت از مخترعان و شرکت‌های دانش بنیان باید مورد توجه قرار بگیرد. در قانون بودجه ۱۴۰۲ باید این موضوع مطرح شود و تمامی وزارتخانه‌ها موظف به ارائه اختراعات و نوآوری‌هایشان متناسب با نیازهای مجموعه خودشان باشند.