به گزارش دیوان اقتصاد ، رییس کل بانک مرکزی با اشاره به افزایش حجم و نسبت مطالبات غیرجاری تصریح کرد : این موضوع نشان‌دهنده عملکرد ضعیف بانک‌ها و موسسات اعتباری در نظام اعتباری بوده که با عمیق‌تر شدن شکاف تسهیلات جاری و غیرجاری، افزایش ریسک اعتباری و به تبع آن، کاهش کیفیت دارایی‌های شبکه بانکی را سبب شده است.
سیف در این نامه به تشریح دلایل مختلف وضعیت نامساعد بانک ها اشاره کرد که از نگاه او اصرار به رفع مشکلات ساختاری اقتصاد کشور تنها از طریق استفاده از منابع محدود بانک ها به دلیل ضعف ساختاری و سهم اندک بازار سرمایه از جمله این موارد به شمار می آید .
کارشناسان معتقدند دلایل جدی از جمله ناتوانی بخش قابل توجهی از اشخاص حقوقی و غیرحقوقی پس از دریافت به پرداخت دیون در نتیجه افزایش چشمگیر میزان مطالبات غیر جاری بانک ها و عدم توجه کافی سیاستگذاران پولی کشور، ممکن است به ورشکستگی بانک ها و موسسات اعتباری بیانجامد .
بانک ها به‌ عنوان واسطه‌ای میان عرضه‌کنندگان و متقاضیان پول، بر اساس مواد 1 و 2 قانون تجارت، تاجر شناخته می‌شوند؛ ازاین‌رو، همانند هر شخصیت تجاری دیگری با خطر توقف و ناتوانی در ایفای تعهدات مالی خود و درنتیجه توقف و ورشکستگی روبرو هستند.
به همین دلیل است که کارشناسان می گویند به ‌منظور برخورد سیستمی با این پدیده، نهاد حقوقی ورشکستگی در تمامی نظام‌های حقوقی پذیرفته شده است.
از نگاه برخی از آنان سرعت عمل در کاهش نرخ سود نیز نگران‌کننده است.
حال ناخوب نظام بانکی جدید ترین اظهار نظری است که رییس کل بانک مرکزی داشته است ، سیف با تاکید بر اینکه نظام بانکی در وضعیت نامناسبی به سر می‌برد، می گوید : تنگنای مالی موجب تشدید این وضعیت شده و ۴۵ درصد دارایی‌های بانک‌ها منجمد است.
به اعتقاد وی نرخ سود بالا ، سپرده ‌گیری و فزونی تسهیلات دهی بر سپرده گذاری باعث شده عملیات بانکداری پیچیده‌تر از گذشته شود.
جذب سپرده برای بانک‌ها به قدری اهمیت پیدا کرده است که برخی بانک‌ها حساسیتی در برابر پول‌های واریزی کلان نشان نمی‌دهند. از طرفی عمل نکردن برخی بانک‌ها به مصوبه شورای پول و اعتبار درباره کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی به ۱۸ درصد مشکلی است که علت آن را می‌توان در هزینه بالای جذب سپرده مردم در سال‌های گذشته جست و جو کرد
با بررسی صورت‌های مالی بعضی بانک‌ها در این سال‌ها می‌بینیم با کاهش نرخ سود، بسیاری از آنها زیان ده شده و هزینه‌های زیادی را متحمل شده‌اند.
اما حیدر مستخدمین حسینی کارشناس اقتصادی در باره دلایل حرکت نظام بانکی کشور به سمت ورشکستگی گفت : تضعیف بنگاه های مالی در کشور دلایل مختلفی دارد که آسیب شناسی آن موضوع بسیار مهمی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این کارشناس بانکی با بیان اینکه در حال حاضر اقتصاد ایران مبتنی بر نظام بانکی است ، اظهار کرد: مسـٔولیت تامین مالی با نظام بانکی است که تجربه نشان داده که این سیاست اقتصادی نمی تواند موفق باشد.
وی ادامه داد: در چند سال گذشته نظام بانکی در وضعیت بحران قرار گرفت این در حالی است زمانی که اقتصاد در بدترین شرایط قرار بگیرد در مرحله آخر گریبان بانک ها را می گیرد.
مستخدمین حسینی با اشاره عوامل موثر در ورشکستگی بانک ها اظهار داشت: متاسفانه دولت ها در دوره ها و ادوار مختلف تکالیف بسیار متعددی را برای بانک ها مشخص و تعریف کردند. از سوی دیگر دولت ها در مواقع نیاز وجوهی را خارج از بودجه از منابع بانک ها برداشت کردند که این تکلیفی برای بانک ها بود.
وی افزود: البته این روند محدود به یک دولت نبوده و در طول بیش از سه دهه گذشته ادامه پیدا کرد و رایج شد اما در نهایت منجر به تضعیف نظام بانکی کشورمان شد.
این کارشناس بانکی با اشاره به مشارکت غیراقتصادی بانک ها در پروژه های عمرانی گفت: از سوی دیگر در این دوره زمانی اجرای پروژه های مصوب در بودجه مانند ساخت آزادراه ها و پروژه های زیرساختی به بانک ها تکلیف شد.
مستخدمین حسینی تصریح کرد : در حالی که وظیفه بانک ها تامین منابع مالی در کوتاه مدت بود این روند به تامین منابع بلند مدت تبدیل شد که این آغاز انحرافات در نظام بانکی کشورمان بود.
وی با تاکید بر عامل مهم معوقات بانکی در تضعیف سیستم بانکی و مالی کشورمان اظهار داشت: در تمام دوره ها و دولت ها موضوع بدهی دولت به سیستم بانکی و بانک مرکزی مطرح بوده و تمام شاخص های اقتصادی مبین این است معوقات بانکی رو به رشد است که افت بسیار خطرناکی برای سیستم بانکی کشورمان محسوب می شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: مهم ترین عامل دیگر در ورشکستگی بانک ها تسهیلات تکلیفی است که تمام دولت ها اقدام به تحت فشار گذاشتن بانک ها حتی بانک های خصوصی برای ارایه تسهیلات تکلیفی کردند.
وی در پایان تاکید کرد: از دیگر عوامل موثر در تضعیف بنگاه های مالی ،عدم اصلاح ساختار نظام بانکی است که در حال حاضر نیاز اساسی به بازنگری قوانین بانکی مصوب سال های ۱۳۵۱و ۱۳۶۲ وجود دارد.
از سویی برخی کارشناسان معتقدند: نظام بانکی به دلیل رکود حاکم در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران و بدهی های معوق دولت ، مطالبات غیرجاری سنگین و وام‌های امهال شده، شرایط اسفباری دارد که اگر به خود نیاید، سرنوشت سختی در انتظار آن خواهد بود .