به گزارش دیوان اقتصاد، رضا کیانی مدیر تحقیق و توسعه بورس اوراق بهادار تهران ضمن بیان مطلب فوق افزود: گواهی‌ سپرده سهام به عنوان ابزاری برای تأمین مالی سهامداران عمده و همچنین راهکاری برای افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌ها از مدتی پیش مورد توجه بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این سازوکار سهامدار عمده با حفظ توان مدیریتی خود بخشی از سهام تحت تملکش را به سرمایه‌گذاران می‌فروشد.
وی ادامه داد: با بهره‌گیری از این ابزار سرمایه‌گذاران خردی که علاقمند به تملک سهام شرکت بوده‌اند و با علم به سهم اندک‌شان، چندان توجهی به حقوق مدیریتی شرکت نداشتند، مالک گواهی سپرده سهام می‌شوند. از دیگر سو سهامدار عمده نیز که حاضر به فروش سهم در صورت حفظ توان کنترلی شرکت بوده به منابع مالی دست می‌یابد.
کیانی با اشاره به اینکه این ابزار، حقوق مالکانه سهم را تفکیک می‌کند و با وجود فروش سهام توسط سهامدار عمده بخشی از حق رأی همچون انتخاب و عزل مدیران شرکت را همچنان در اختیار وی باقی می‌گذارد، افزود: طرح یادشده که در راستای حفظ حقوق سرمایه‌گذاران به جزییات توجهی جدی داشته است با همکاری مؤثر تأمین سرمایه نوین با بورس اوراق بهادار تهران تدوین و به سازمان بورس عرضه شده و به تأیید کمیته فقهی این سازمان رسیده است.
وی تصریح کرد: در این طرح با سه الگوی صندوق سرمایه‌گذاری تک‌سهم، بهره‌گیری از نهاد واسط و مسدود شدن سهام نزد سپرده‌گذاری مرکزی، مدیریت و مالکیت سهم از یکدیگر منفک شده و راهی برای عرضه طبقه جدیدی از سهام که با برخورداری از حقوق مالکانه از حق رأی محدودی برخوردار است، گشوده می‌شود.
مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران یادآور شد: در این سازوکار تضاد منافع میان سهامدار عمده‌ای که کنترل شرکت را در اختیار دارد و سرمایه‌گذاری که از مالکیت اما بدون کنترل بهره‌مند شده، چالشی درخورتأمل است. در این راستا تمهیداتی اندیشیده شده که با دقت مورد توجه اعضای کمیته فقهی نیز قرار داشت. از جمله این که سهامدار عمده در صورتی از حق رأی برای انتخاب و عزل هیأت مدیره و تعیین پاداش آنها برخوردار خواهد بود که همچنان مالک بخش درخوراعتنایی از سهام شرکت باشد. به بیان دیگر سهامدار عمده اگر علاقمند به حفظ توان مدیریتی خود باشد باید همچنان در منافع شرکت ذی‌نفع باشد.
وی با بیان اینکه تمامی حق رأی در اختیار سهامدار عمده نخواهد بود و مواردی همچون تعیین بازرس، تصویب صورت‌های مالی، تعیین سود تقسیمی و مواردی دیگر در اختیار سرمایه‌گذاران یا نماینده آنها قرار خواهد داشت؛ خاطرنشان کرد: از سویی دیگر در الگوی صندوق سرمایه‌گذاری تک‌سهم، مدیر صندوق، در الگوی استفاده از نهاد واسط این نهاد و در الگوی مسدود شدن سهام نزد شرکت سپرده‌گذاری یک امین با شرح وظایف مشخص به حفاظت از حقوق سرمایه‌گذاران خواهند پرداخت و در مواردی همچون معامله با اشخاص وابسته به نمایندگی از سرمایه‌گذاران حق رأی در مجمع خواهند داشت.
کیانی درباره مدت عمر گواهی سپرده سهام گفت: گواهی‌های سپرده سهام هر سه الگوی یادشده عمر گواهی‌های سپرده سهام محدود است و در پایان دوره گواهی‌ها باطل شده و در ازای آن به دارنده گواهی‌، سهام شرکت ارایه می‌شود. این گواهی‌ها می‌تواند شامل حق اختیار فروش برای سرمایه‌گذار و حق اختیار خرید برای سهامدار عمده باشند. در این صورت حداقل سود سرمایه‌گذار و حداکثر قیمت برای بازپس‌گیری سهم توسط سهامدار عمده مشخص خواهد بود.
وی در خاتمه اظهارداشت: اجرای این طرح به ویژه در زمان صعودی بودن بازار نقش شایانی در افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌ها و همچنین تأمین مالی سهامداران عمده خواهد داشت. با تأیید کمیته فقهی گام بعدی برای اجرایی ساختن این ابزار مالی، تدوین مقررات و تصویب آن توسط سازمان بورس خواهد بود.