بیمه تکمیلی بهعنوان یکی از چالشهای اصلی نظام سلامت کشور، اخیراً مورد انتقاد رئیسجمهور قرار گرفته است. وی در یک همایش تخصصی، بیمه تکمیلی را نوعی "زیرمیزی رومیزی" توصیف کرد و اظهار داشت: این سیستم بهجای رفع نواقص بیمه پایه، موجب تشدید نابرابریها در دسترسی به خدمات درمانی شده است.
اختصاصی/چرا بیمههای تکمیلی در ایران ناکارآمد هستند؟
اختصاصی/چرا بیمههای تکمیلی در ایران ناکارآمد هستند؟
به گفته خبرنگار دیوان اقتصاد؛ به گفته مسعود پزشکیان، اعمال جراحی و خدمات مشابه که در بیمارستانهای دولتی با تعرفههای معین انجام میشود، در بخش خصوصی با هزینههای چند برابر ارائه شده و بیمه تکمیلی این هزینهها را پوشش میدهد. این وضعیت از دید وی نشانهای از بیعدالتی و ضعف مدیریت در نظام درمانی است و منجر به پیچیدگی بیشتر در ساختار ارائه خدمات بهداشتی میشود
هرچند که بیمه تکمیلی در ایران با هدف حمایت از بیمهگذاران در برابر هزینههای سنگین درمانی طراحی شده است؛ اما در عمل، این خدمات بهشدت از استانداردهای مورد انتظار فاصله دارد. مشکلات ساختاری، عدم شفافیت در ارائه خدمات، و نبود نظارت کافی از جمله چالشهایی هستند که بیمه تکمیلی را به تجربهای ناخوشایند برای بسیاری از مردم تبدیل کردهاند.اولین مسئلهای که به چشم میآید، عدم شفافیت در قراردادهای بیمه است. مفاد این قراردادها غالباً مبهم و همراه با اصطلاحات پیچیده است که برای بیمهگذاران عادی قابل فهم نیست.
بسیاری از افراد تنها پس از استفاده از خدمات، متوجه محدودیتهای فراوان بیمه تکمیلی میشوند. بهعنوان مثال، وعده پوشش کامل خدمات دندانپزشکی، در عمل به پوشش بخشی از هزینههای ساده محدود میشود و خدمات پیچیدهتر از فهرست تعهدات حذف میشوند.
تاخیر در پرداخت خسارات نیز یکی دیگر از مشکلات رایج است. سیستم کنونی بیمه تکمیلی بهگونهای طراحی شده که بیمهگذاران باید مراحل طولانی و پیچیدهای را برای دریافت حق خود طی کنند. این فرایند نهتنها زمانبر است، بلکه گاهی اوقات باعث میشود بیمهگذاران به دلیل فشارهای مالی و روحی از پیگیری صرفنظر کنند. این تأخیرها بهویژه در شرایط اضطراری میتواند عواقب سنگینی برای بیمهگذاران داشته باشد.
هزینههای بیمه تکمیلی در سالهای اخیر بهطور چشمگیری افزایش یافته است. این افزایش تعرفهها در حالی است که کیفیت خدمات ارائهشده بهبود نیافته و در برخی موارد حتی کاهش یافته است.
بسیاری از خانوارها که با مشکلات مالی دستوپنجه نرم میکنند، قادر به پرداخت این هزینهها نیستند و به همین دلیل از دریافت خدمات درمانی موردنیاز خود محروم میشوند.
از سوی دیگر، بسیاری از خدمات درمانی ضروری تحت پوشش بیمههای تکمیلی قرار نمیگیرند. بیماریهای خاص، داروهای گرانقیمت، و خدمات توانبخشی اغلب از فهرست تعهدات بیمه خارج هستند یا سقف پوشش آنها بسیار پایین است. این کمبود پوشش باعث شده تا بیمه تکمیلی نتواند نقش حمایتی خود را بهخوبی ایفا کند.
وضعیت کنونی بیمههای تکمیلی نتیجه ترکیبی از ضعف نظارت و نبود سیاستگذاریهای منسجم است. نهادهای نظارتی مسئول، نظارت کافی بر عملکرد شرکتهای بیمه ندارند و این خلأ نظارتی به شرکتها اجازه میدهد که حقوق بیمهگذاران را نادیده بگیرند. از سوی دیگر، نبود سازوکارهای شفاف برای ارزیابی عملکرد شرکتها و پاسخگویی به شکایات، این مشکلات را تشدید کرده است.
برای اصلاح این وضعیت، تغییرات اساسی ضروری است. شفافسازی مفاد قراردادها، تسهیل فرایندهای اداری، افزایش نظارت بر عملکرد شرکتهای بیمه، و طراحی تعرفههای منصفانه از جمله اقداماتی هستند که میتوانند اعتماد از دسترفته مردم به بیمههای تکمیلی را بازگردانند. دیجیتالیسازی خدمات بیمه نیز میتواند نقش مهمی در کاهش پیچیدگیها و افزایش کارایی ایفا کند.
بیمه تکمیلی باید به ابزاری واقعی برای کاهش نگرانیهای مردم تبدیل شود، نه عاملی برای افزایش استرس و هزینههای مالی. تحقق این هدف نیازمند بازنگری اساسی در ساختارها و سیاستگذاریهای این حوزه است. تنها با ایجاد شفافیت و اعتماد میتوان بیمه تکمیلی را به مأمنی مطمئن برای جامعه تبدیل کرد.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد