به گزارش دیوان اقتصاد،نیمه اسفندماه سال گذشته سامانه سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir رونمایی شد تا دارندگان سهام عدالت با مراجعه به آن از وضعیت صورتحساب خود آگاه شده و در صورت تمایل نسبت به تسویه باقیمانده اقساط خود اقدام کنند.

در حال حاضر61 میلیون نفر از جمعیت کشور مشمول دریافت سهام عدالت هستند در عین حال که از مجموع 49 میلیون نفر دارای سهام ، تاکنون 33 میلیون نفر شماره شبا حساب بانکی خود را برای دریافت سود در سامانه سهام عدالت ثبت کرده اند. در مرحله اول به بخشی از این جمعیت سود پرداخت خواهد شد.

داستان سهام عدالت به سال 85 و دولت «محمود احمدی نژاد » باز می گردد ، موضوعی که وی از آن به عنوان تحولی بزرگ نام برد ، سهامی که مقرر شد از طریق شرکت های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار شود.

«آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت» در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید. تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در همین روز بر عزم راسخ دولت جدید در عملی ساختن این پروژه صحه گذاشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد. در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و .... تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.

دولت از سال گذشته با بیان اینکه برگه های سهام در دست مردم به جز چند دهک مورد حمایت دولت کمتر از ارزش واقعی آن هستند، از مردم خواست تا نسبت به پر کردن فاصله ارزش واقعی سهام خود با آنچه در قالب برگه در دست آنها است ، اقدام کنند.

« میراشرف عبدالله پور حسینی»رییس سازمان خصوصی سازی در جدیدترین اظهارات خود در باره سهام عدالت اعلام کرد اگر مشمولان مبلغ بقیه سهام خود را نپردازند، مابقی پس از اتمام مهلت مقرر به مالکیت دولت خواهد رسید.

وی درعین حال تاکید کرد : مشمولانی که سهام خود را به میزان روی برگه واریز نکنند ، تنها به اندازه همان میزان کنونی سهام خود سود دریافت می کنند و بقیه سهام پس از اتمام مهلت مقرر (پایان مهر) به مالکیت دولت خواهد رسید.

این مقام اقتصادی در باره زمان پرداخت سهام عدالت این توضیح را نیز داد که از ابتدا نیز قرار بود شروع پرداخت ها از اواخر شهریور باشد- نه اینکه در آن تاریخ تمام سود سهام  پرداخت شده باشد- پرداخت ها ممکن است تا پایان فروردین سال ۹۷ طول بکشد.

این نکته نیز قابل ذکر است که یک بار نیز در دولت دهم پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مسئولان وقت در چند مرحله به پرداخت سود سهام عدالت اقدام کردند در حالی که بر اساس قانون، پرداخت سود تا پایان 10 سال ممنوع بوده و در همان زمان هم مجلس مانع از ادامه روند پرداخت سود از سوی دولت شد.

سبد سهام عدالت ترکیبی از60 شرکت دولتی است. ارزش این برگه‌ ها در ابتدا 500 هزار تومان سهام بود که در حال حاضر به یک میلیون تومان افزایش پیدا کرده است و مشمولان طبق قانون فرصت 10 ساله برای تسویه اقساط سهام تا سقف یک میلیون تومان را داشتند هر چند که این مهلت تا پایان شهریور بود اما براساس اطلاعیه سازمان خصوصی سازی مهلت تسویه باقیمانده بدهی اقساط مشمولان سهام عدالت به مدت یک ماه تمدید شد.

اما پرداخت نقدی سود سهام مشمولان براساس آنچه که در این باره پیشتر وعده داده شده ، واکنش هایی را از سوی نمایندگان ملت در پی داشته است این در حالی است که هنوز پرداخت نقدی آغاز نشده است .

طبق برآورد اولیه سازمان خصوصی سازی این است که میزان سود برای کسانی که یک میلیون تومان سهام دارند بین 130 تا 150 هزار تومان است.

«محمدرضا پورابراهیمی » رئیس کمیسیون اقتصادی و « غلامرضا تاجگردون »  رئیس کمیسیون بودجه مجلس، هفته گذشته در نامه ای به رییس جمهوری جلوگیری از پرداخت سود سهام عدالت به صورت نقدی برای مردم را خواستار شدند .

آنها آورده اند : در شرایط کنونی کشور که تجهیز منابع برای اقتصاد ملی ضروری‌ترین موضوع محسوب می‌گردد، این اقدام در عمل به جز اتلاف منابع ملی چیزی به دنبال نخواهد داشت.

به اعتقاد مخالفان پرداخت نقدی یارانه تجربه پرداخت یارانه در کشور بیانگر لزوم اخذ تصمیماتی در اقتصاد کشور می‌باشد که بتواند به جای تقسیم و توزیع منابع، بدون اثرگذاری در اقتصاد، منجر به تجهیز منابع برای افزایش بهره‌وری در اقتصاد کشور گردد.

دراین نامه پیشنهاد شده است تا دولت به جای پرداخت سود نقدی غیرمؤثر در پرداخت قدرت خرید خانوار، نسبت به واگذاری اصل سهام، اقدام و انتفاع ناشی از پرداخت سود در قالب افزایش قیمت سهام به افراد منتقل گردد.

«گزارش‌های اخذ شده از سازمان خصوصی‌سازی از وضعیت سهام عدالت بیانگر این موضوع است. با توجه به جمعیت حدود ۵۰ میلیونی دارنده سهام عدالت، مقرر گردیده که امسال حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان به مشمولین پرداخت گردد که بر اساس روش‌های محاسباتی انجام شده، به ازای هر نفر دارنده سهام عدالت در سال جاری، ماهیانه بین ۳ تا ۹ هزار تومان تعلق خواهد گرفت. با توجه به عدم تأثیر این سود پرداختی در افزایش قدرت خرید خانوار، پرداخت این سود به جز اتلاف منابع ملی، هیچ اثری را برای مردم و دولت دربر نخواهد داشت.»

به اعتقاد نمایندگان مردم ،  پرداخت این رقم نه تنها گره‌ای از مشکلات مردم باز نخواهد کرد، بلکه به جای آن می‌توان با ضریب حداقل چهار برابری معادل ۱۶ هزار میلیارد تومان پروژه‌های مهم اقتصادی در کشور اجرایی نمود که این به نفع مردم خواهد بود و حتی در صورت تأخیر در واگذاری سهام عدالت، اثر این نگهداری سود منجر به افزایش سرمایه شرکت‌های مشمول سهام عدالت و اجرایی شدن طرح‌های توسعه‌ای در این شرکت‌ها گردیده و در هر زمان که این واگذاری انجام گردد، این اثر سود پرداخت نشده و در افزایش قیمت سهام به مردم منتقل خواهد گردید.

واکنش رییس سازمان خصوصی سازی به نامه نمایندگان هم که کاملا مشخص و معلوم بود ، پورحسینی با بیان اینکه بایستی 10 سال پیش زمانی که این موضوع مطرح شد به فکر نحوه پرداخت سود سهام می بودند ، گفت: پرداخت نقدی سهام انجام خواهد شد .

به نظر می رسد با توجه به شرایط موجود پرسش های متعددی در خصوص سهام عدالت مطرح می شود ، نخست اینکه آیا دولت اجازه بلوکه کردن مابقی سهامی که مردم مابه التفاوت آن را پرداخت نکرده اند را دارد ؟ دیگر اینکه تکلیف کسانی که هنوز امکان ثبت نام آنها فراهم نشده است چیست ؟ از سویی در شرایطی که به نظر می رسد نامه نمایندگان مجلس به رییس جمهوری برای متوقف ساختن پرداخت نقدی سود  - در شرایطی که این مبلغ در مجموع حدود 4 هزار میلیارد تومان است - منطقی به نظر می رسد ، پاسخ مناسب به آن چه خواهد بود ؟ و دیگر اینکه این اندک سودهای حاصله از سهام عدالت برای مردم که قرار است به دست آنها برسد چه دردی از شهروندان را دوا خواهد کرد ؟