در سالهای اخیر، کشور ما وارد دورانی شده که تعطیلیها دیگر فقط محدود به دلایل فصلی مثل سرما، گرما یا آلودگی هوا نیست. تعطیلیهایی که ظاهراً به قصد حفظ سلامت و رفاه جامعه اعلام میشوند، اما در عمل به راهکاری موقت و کماثر برای مقابله با مشکلات ساختاری و کلان تبدیل شدهاند.
اختصاصی/ تعطیلیها؛ راهکار مقطعی یا ضعف ساختاری؟
اختصاصی/ تعطیلیها؛ راهکار مقطعی یا ضعف ساختاری؟

به گزارش دیوان اقتصاد، تعطیلیهایی که به جای آنکه بازتابی از تصمیمات دقیق و برنامهریزیشده باشند، به نظر میرسد بخشی از یک الگوی تکراری در نظام تصمیمگیری کشور شدهاند؛ الگویی که کمتر به دنبال یافتن راهکارهای اساسی و پایدار است و بیشتر به مدیریت بحرانهای کوتاهمدت میپردازد.
اظهارات اخیر وزیر نیرو درباره صرفهجویی ۶ میلیون مترمکعبی در مصرف آب تهران بر اثر تعطیلی چهارشنبهها، بحثبرانگیز است.
مطابق اعلام رسمی، تعطیلی یکروزه موجب کاهش ۳۸۰۰ لیتر بر ثانیه در مصرف آب شده؛ آماری که در ظاهر امیدوارکننده به نظر میرسد، اما آیا واقعاً یک روز تعطیلی میتواند چنین تأثیری داشته باشد؟ آیا این راه، واقعاً مسیر درستی برای مواجهه با بحرانهای مصرف منابع است؟
تجربه تعطیلات جنگ دوازده روزه با اسرائیل نشان داد که حتی در زمان خروج گسترده مردم از شهر، صرفهجویی قابلتوجهی در آب یا برق مشاهده نشد. پس چگونه است که در یک روز، چنین عددی اعلام میشود؟ آیا این صرفهجویی واقعی است یا نمایشی تبلیغاتی برای توجیه تصمیمات ناپایدار؟
ما به نوعی از "تعطیلگرایی" رسیدهایم؛ جایی که گمان میکنیم با تعطیل کردن، میتوان مشکلات را ندید یا از آنها عبور کرد. این در حالی است که بحرانهای اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی نه با چشم بستن بر آنها، بلکه با برنامهریزی بلندمدت، سرمایهگذاری اصولی و اصلاحات ساختاری قابل حلاند.
از سوی دیگر، بسیاری از مردم نه امکان مسافرتهای چندروزه دارند و نه توان مالی ترک شهر در روزهای تعطیل را. آنها در گرما و فشار اقتصادی میمانند و همزمان، با قطعی برق و کمآبی هم روبهرو هستند. آیا این تعطیلیها برای آنها نیز آرامش میآورد یا فقط در گزارشها عددی زیبا به نظر میرسد؟
مشکل، نبود یک سیاست شفاف و بلندمدت است. تعطیلی به جای اصلاح ساختار مصرف، فقط آرامشی کاذب ایجاد میکند. آن هم در شرایطی که حتی در روزهای تعطیل نیز خاموشی برق ادامه دارد و منابع پایدار نیست.
در چنین وضعیتی، «تعطیلیسم» نه تنها راهحل نیست، بلکه نمادی از تعلیق مزمن تصمیمگیریهای ریشهای در کشور است. حل بحران آب، انرژی یا آلودگی، نیازمند اصلاح فرهنگ مصرف، توسعه زیرساختها، بازنگری در سیاستگذاریهای کلان و افزایش بهرهوری در سطح ملی است؛ نه صرفاً بستن ادارات برای یک روز بیشتر.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد