این مسیر ترانزیتی که قرار است نخجوان را به سرزمین اصلی آذربایجان متصل کند، نه تنها معادلات اقتصادی و امنیتی را در قفقاز تغییر می‌دهد، بلکه برای کشورهای همسایه به‌ویژه ایران، پیامدهای مستقیم و غیرمستقیمی به همراه دارد؛ پیامدهایی که از فرصت‌های جدید ترانزیتی تا چالش‌های امنیتی و ژئوپلیتیکی گسترده را شامل می‌شود.

کریدور زنگه‌زور، طرحی برای اتصال مستقیم جمهوری آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک ارمنستان است. این مسیر در نگاه نخست یک پروژه حمل‌ونقل و ترانزیت به‌نظر می‌رسد، اما در لایه‌های عمیق‌تر، ابعادی ژئوپلیتیکی و امنیتی دارد که بازیگران اصلی منطقه از جمله ایران، روسیه، ترکیه و حتی اتحادیه اروپا و آمریکا را درگیر کرده است.

از منظر منطقه‌ای، این کریدور می‌تواند مسیرهای تجاری قفقاز را متحول کند. ترکیه و آذربایجان آن را ابزاری برای یکپارچگی بیشتر جهان ترک می‌بینند، در حالی که روسیه به دنبال نفوذ بیشتر بر راه‌های ترانزیتی و مدیریت مناقشات قفقاز جنوبی است.
غرب نیز با حمایت ضمنی از این پروژه، به دنبال کاهش وابستگی ارمنستان به ایران و روسیه است. در این میان، ارمنستان با دو نگاه متضاد روبه‌روست: بهره‌مندی اقتصادی بالقوه و نگرانی از دست دادن بخشی از کنترل حاکمیتی بر خاک خود.

اما برای ایران، موضوع حساس‌تر است. این کریدور می‌تواند عملاً مسیر سنتی ایران برای دسترسی به ارمنستان و از آنجا به بازار اوراسیا را تضعیف کند.

حذف یا تضعیف این مسیر، نه تنها بر تجارت ایران با شمال قفقاز و روسیه اثر می‌گذارد، بلکه جایگاه ژئوپلیتیکی کشور در معادلات ترانزیت منطقه را کاهش می‌دهد.

ایران همواره کریدور شمال-جنوب را به عنوان اهرمی برای افزایش نفوذ منطقه‌ای خود در نظر داشته، و کریدور زنگه‌زور می‌تواند بخشی از این مزیت راهبردی را دور بزند.

از سوی دیگر، این پروژه در صورت مدیریت و مذاکره درست، می‌تواند فرصتی برای ایران باشد تا با مشارکت فعال و تعریف نقش در طراحی مسیرها و اتصال‌های جانبی، به جای حذف از معادله، خود را به بازیگر ضروری در این گذرگاه بدل کند. چنین رویکردی نیازمند دیپلماسی فعال، هماهنگی با ارمنستان و حتی تعامل مشروط با آذربایجان و ترکیه است.

و سخن آخر اینکه کریدور زنگه‌زور بیش از آنکه یک مسیر حمل‌ونقل باشد، میدان رقابت قدرت‌ها برای ترسیم نقشه جدید نفوذ در قفقاز است؛ میدانی که اگر ایران در آن منفعل باشد، می‌تواند بخشی از عمق راهبردی و فرصت‌های اقتصادی خود را از دست بدهد.