در حالی که رمزارزها در بسیاری از کشورها به یک ابزار اقتصادی نوظهور و تأثیرگذار تبدیل شدهاند، در ایران همچنان با بیبرنامگی و سیاستهای پراکنده مواجه هستند.
نظارت سختگیرانه، رمزارزها را به بازار سیاه سوق داده است
نظارت سختگیرانه، رمزارزها را به بازار سیاه سوق داده است

بسیاری از کشورها با تنظیم قوانین مشخص و ارائه چارچوبهای شفاف، رمزارزها را به عنوان بخشی از اقتصاد رسمی خود پذیرفتهاند. استفاده از رمزارزها در مبادلات بینالمللی، جذب سرمایهگذاری خارجی و توسعه فناوری بلاکچین، نشان میدهد که این فناوری تنها یک ابزار مبادلهای نیست، بلکه بستری برای رشد اقتصادی است.اما در ایران، به دلیل نبود برنامهریزی و سیاستگذاری صحیح، این فرصت به تهدید تبدیل شده است. از یک سو، استخراج رمزارزها بدون کنترل و نظارت کافی فشار زیادی بر شبکه برق کشور وارد کرده و از سوی دیگر، کاربران و فعالان این حوزه با ابهامات قانونی و محدودیتهای بیسابقهای مواجه هستند.
نگاه مردم به رمزارزها؛ از فرصت تا بیاعتمادی
بسیاری از مردم، به دلیل نبود آموزش و آگاهی کافی، رمزارزها را بیشتر به عنوان ابزار سوداگرانه میشناسند تا یک فناوری ارزشمند. عدم اعتماد به سیاستهای اقتصادی و نبود حمایت از فعالان قانونی این حوزه نیز باعث شده تا فضای رمزارزها در کشور به سمت فعالیتهای زیرزمینی و غیرقانونی سوق پیدا کند.
این در حالی است که مردم ایران با توجه به شرایط اقتصادی و تورم بالا، میتوانند با دسترسی به زیرساختهای قانونی رمزارزها، به گزینههای جدیدی برای حفظ ارزش داراییهای خود دست یابند.
رمزارزها از نگاه بانک مرکزی و مجلس
بانک مرکزی ایران رمزارزها را به عنوان ابزار رسمی پرداخت به رسمیت نمیشناسد و در اطلاعیههای رسمی اعلام کرده که استفاده از رمزارزها برای پرداخت کالا و خدمات در داخل کشور غیرقانونی است.همچنین، استخراج رمزارزها تنها تحت شرایط خاص و با مجوز قانونی از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) امکانپذیر است و بانک مرکزی تأکید دارد که رمزارزهای استخراجشده میتوانند در موارد مشخصی مانند تأمین ارز واردات استفاده شوند.
این بانک همچنین چندین پیشنویس برای تنظیم مقررات مربوط به رمزارزها ارائه داده است که شامل نظارت بر مبادلات و الزام صرافیها به رعایت قوانین مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است. نگرانیهای جدی نیز درباره تأثیر رمزارزها بر خروج سرمایه از کشور وجود دارد و بانک مرکزی بارها بر لزوم نظارت جدی بر فعالیتهای مرتبط با رمزارزها تأکید کرده است.
از سویی، بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر لزوم تدوین قوانین شفاف برای مدیریت رمزارزها تأکید کردهاند و برخی طرحهای پیشنهادی شامل تنظیم بازار رمزارز، نظارت بر صرافیها و حمایت از کاربران است.
همچنین، مجلس پیشنهادهایی برای حمایت از استخراج رمزارزها به عنوان یک صنعت قانونی و پتانسیل تأمین ارز مطرح کرده است که هدف از آن بهرهبرداری از ظرفیت رمزارزها در دور زدن تحریمها است.
برخی نمایندگان نیز معتقدند که سیاستهای محدودکننده بانک مرکزی و دولت، باعث سوق دادن فعالیتهای رمزارز به بازارهای غیرقانونی شده است و خواستار ایجاد قوانین تشویقی برای فعالان این حوزه هستند. کمیسیون اقتصادی مجلس نیز چندین گزارش درباره تأثیر رمزارزها بر اقتصاد ایران تهیه کرده است که به تحلیل فرصتها و تهدیدهای این فناوری پرداخته و راهکارهایی برای جلوگیری از سوءاستفادهها ارائه داده است.
نگاهی محافظهکارانه و محدود
نگاه دولت به رمزارزها اغلب از زاویهای محدود و محافظهکارانه شکل گرفته که موجب ایجاد چالشهای فراوانی برای این صنعت نوین شده است.
رویکردهای سختگیرانه و نظارتی بیپایان، به جای بهرهبرداری از فرصتهای قابل توجه رمزارزها در حوزههای مالی و اقتصادی، عمدتاً موجب دلسردی فعالان این حوزه و سوق دادن فعالیتها به سمت بازارهای غیررسمی و غیرقانونی شده است.
این محدودیتها نه تنها مانع از رشد و نوآوری در این فناوری میشود، بلکه میتواند ایران را از مزایای مهمی چون تسهیل در تجارت بینالمللی، جذب سرمایههای خارجی و مقابله با تحریمها محروم کند. در مقابل، در شرایطی که بسیاری از کشورها به دنبال پذیرش و توسعه این فناوری هستند، نگاه بسته و کنترلگرایانه حاکمیت، احتمالاً ایران را از قافله جهانی در این عرصه عقب خواهد انداخت.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد