به گزارش دیوان اقتصاد، متأسفانه رژیم صهیونی در این دوره بخشی از سرمایه انسانی کشور خصوص در حوزه نظامی را مورد هدف قرارداد و متناظر آن بخشی از سرمایه مادی نظامی را نیز از میان برد. همه این‌ها در شرایطی رخ داد که از سال‌ها قبل در تریبون‌های رسمی گفته می‌شد که باید مراقب نفوذ ناکسان در مناسب و مراکز مختلف بود. اما به این هشدارها به‌اندازه کافی توجه نشد و درنتیجه آنچه نباید، صورت پذیرفت.

اما جای خوشحالی است که مردم در این آوردگاه بدون توجه به تبلیغات گسترده دشمنان ایران،‌ در کنار کشور ایستادند و اجازه ندادند که تهاجم خارجی با بحران داخلی همراه شود. خوشبختانه جامعه بخش خصوصی هم با متنانت تمام رفتار کرد و در بسیاری موارد ضمن ادامه فعالیت نهایت تلاش خود برای تداوم تولید بخصوص در حوزه کالاهای مصرفی را داد. آن‌هم در روزهایی که بیم بمباران مراکز مختلف تولیدی یا صنعتی وجود داشت.

در مورد آن 12 روز و درس‌های آن بسیار می‌توان نوشت. اما چند مسئله قابل‌توجه است. وقتی منازعه به بالاترین حد خود رسیده‌بود، فعالان بخش خصوصی علاوه برنگرانی‌های عمومی، با مسائل مختلفی مواجه بودند که ازجمله آن موضوع مالیات یا زمان بیمه بود. تقریباً در تمام گروه‌هایی که آن‌ها حضور داشتند در این موردبحث می‌َشد که تفاهمی با سازمان تأمین اجتماعی به‌منظور ارائه فرصت برای پرداخت دیون انجام شود. مالیات، موضوعات بانکی، گمرکی و...همین قاعده را داشتند. در همان میانه جنگ اتاق تهران هم چندین مکاتبه با گمرک به انجام رساند که فرآیند ترخیص کالا از گمرکات را کوتاه کنند. این زمان در حالت معمول حداقل 10 روز است. اما در شرایط جنگی که هرلحظه بیم موشک‌باران بنادر می‌رفت چرا باید بازهم کالا در گمرکات باقی می‌ماند؟

در همین مقطع صنایع کشور بمباران می‌شدند ولی هم‌زمان برق آن‌ها هم به‌نوبت قطع می‌شد. یکی از فعالان بخش خصوصی تعریف می‌کرد که برای جلوگیری از قطع برق،‌ اقدام به خرید گازوئیل آزاد برای کار ژنراتورها کرده بود. مأمور سازمان تعزیرات، می‌گوید که باید فاکتور خرید گازوئیل را ارائه دهند. آن‌ها می‌گویند که از بازار آزاد خریده‌اند. مأمور تعزیرات هم به جرم خرید و استفاده از کالای قاچاق، با کارخانه برخورد می‌کند. همین یک مثال برای شرح‌حال اقتصادی کشور کفایت می‌کند. یعنی تلاش برای روشن نگاه‌داشتن چراغ کارخانه می‌تواند چنین عواقبی داشته باشد. همه این‌ها یعنی کشور علاوه براینکه در دوران صلح با مسائل ریزودرشت مدیریتی همراه است، حتی در موقعیت جنگی هم دستورالعمل‌های روشن از پیش تعیین‌شده، ترسیم نکرده است.

امیدوارم که سایه جنگ از کشور دور باشد ولی بهتر است حالا که آسمان و زمین آرام شده، فکری به حال وضعیت اقتصادی کشور کرد. مردم وطن‌دوست ایران شایسته بهترین‌ها هستند. به همین رفتارهای آن‌ها در ماه محرم دقت کنید. هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری با تکیه برآحاد مردم قرن‌ها به کارشان ادامه داده‌اند و پیام عاشورا را زنده نگاه داشته‌اند. هرجایی مردم حضور دارند،‌کارها به‌خوبی پیش می‌رود و هر جا نیستند، چرخ می‌لنگد. به قول فریدمن «اگر مدیریت شن‌های بیابان را به دولت بسپارید، پنج سال بعد دچار کمبود شن می‌شود.» مردم را باور کنیم. آنها معجزه می‌کنند.در ایام عزاداری ماه محرم همگی برای آرامش بازماندگان خانواده شهدای جنگ اخیر دعا کنیم. آن‌ها روزهای سختی می‌گذرانند.

*ریس اتاق بازرگانی تهران